Akademikong Performans ng
mga piling mag-aaral sa Special
Program in Sports sa Pambansanng Mataas
na Paaralan ng La Union Taong Panuruan 2014 – 2015
Isang Pamanahong-papel na Iniharap
sa Kaguruan ng
Kagawaran ng Filipino, Kolehiyo ng
mga Sining at
Agham, Edukasyong Pagguro at
Impormasyong
Panteknolohiya,Kolehyo ng San Luis
Bilang pagtupad sa Isa sa mga
pangangailangan ng Sabjek
Na Filipino 2, Pagbasa at Pagsulat
Tungo sa Pananaliksik
nina:
Carla Joy F. Flores
John Ken R. Francisco
Joe Vincent T. Matro
Dither H. Salazar
Aniway S. Seb-at
Kaye Tien I. Uson
Marso,2016
Kabanata 1
ANG SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO
1. INTRODUKSYON:
Mula sa panahong tinatawag na
“enlightenment” hanggang ngayong ika – dalawandaang siglo, binibigyang diin ng
edukasyon ang pangkaisipang pag-unlad ng tao. Ito ay inihahayag sa mga natural
na laro o mga organisadong aktibidad gaya ng gymnastics at isports. Ang layunin
ng mga ganitong programa ay hasain ang katawan para sa karagdagang ikabubuti ng
pangkaisipang pag-unlad ng tao (Kirchner, 2005).
Ang palakasan ay isang pangunahing
aktibidad ng bawat paaralan sa mundo gaya lamang ng California University at
Chicago University. Sa Pilipinas, ito ay isang mahalagang aktibidad sa bawat
paaralan, pampubliko man o pribadong institusyon. Ito ay nilalahukan ng mga
mag-aaral dahil ito ay parte sa kurikulum
ng Special Program in Sports (Rimm, 2009).
Bilang pagpapalakas at pagpapabuti sa
kalidad ng pagtuturo at performans ng mga talentadong mag-aaral ng paaralang
pang-sekundarya, ang Kagawaran ng Edukasyon ay nagpatupad ng Special Program
for the Arts (SPA) at Special Program in Sports (SPS) simula 2000 sa mga piling
pampublikong pang-sekundarya sa buong bansa. Ang mga paaralang naghahandog ng
SPA at SPS Program ay naglalaan ng oportunidad
sa mga mag-aaral ng hayskul na
may mataas na hilig at potensyal sa sining at isport (DepEd).
Mula sa higit isandaang paaralang
pang-sekondarya sa Pilipinas, isa ang Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union
sa mga paaralang nagpapatupad ng Special Program in Sports na nilalahukan ng
mga atletang tunay ngang natatangi ang kanilang husay sa larangan ng laro.
Ayon kay Dumuk (2006), itinatag ang
Sports Class Program sa Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union noong 1998 upang
maglaan ng oportunidad sa mga mag-aaral na may talento sa isport nang wala
silang sinasakripisyong akademiks. Ngayon ay kilala na ang programang ito
bilang Special Program in Sports at patuloy na humuhubog ng mga mag-aaral na
may dedikasyon at pagmamahal sa isport.
Ang libangan o isports ay nagbibigay
ng maraming oportunidad para sa mga tao upang mas higit na magamit ang kanilang
kakayahan, upang maging bahagi ng isang nakikiisang grupong nagpupunyagi, upang
maranasan ang tuwa, at kung minsan ang lungkot sa pagkapanalo at pagkatalo. At
karagdagan pa, ang pakikipagpaligsahan ay simpleng nakakatuwa. Naghahanda ito
sa mga indibidwal na harapin ang mga pagsubok sa buhay at upang matutong
tumugon ng positibo sa pagharap sa hamon at pagbabago (Reeve, wp).
Ang mundo
ng isports ay salamin kung paanong ang isa ay maaaring lumahok sa laro ng
paaralan at buhay. Ang mga atleta’y naglalaro at binibigay ang kanilang husay
manalo man o matalo. Dahil sa mga programang ganito sa paaralan, sila ay
nasasanay sa kanilang isport at edukasyon, mga tungkol sa kabutihan ng buhay,
sining, agham, negosyo at pamahalaan na nagdadawit ng tiyaga at disiplina sa
sarili (Rimm, 2009).
Sa panahon ngayon, napakaraming
mag-aaral ang nawiwiling sumali sa mga programang pang-ekstra kurikular sa
kani-kanilang mga paaralan katulad na lamang ng isport. Maraming maidudulot na
epekto sa pag-aaral ang pagsali sa mga nasabing programa. Ito ay maaaring
maging maganda dahil ito ay nakakatulong sa pag-aaral o di kaya’y maging masama
dahil kung minsan ay nakakalimutan ng mga mag-aaral ang kanilang prayoridad sa
pag-aaral at dahil dito, napapabayaan na nila ang kanilang mga responsibilidad
sa akademiko (Dy, et.al 2008).
Ang isport ay isang gawain o interes na nagbibigay ng maraming mga
positibong pagkakataon para sa mga bata. Gayunpaman, maaari rin itong maging
sanhi ng ilang problema. Maraming mga magulang na naniniwala na ang pakikilahok
sa isports ay siyang nagpapahusay at nagpapabuti sa pag-aaral ng bata habang
ang iba ay naniniwala na ang isports ay paraan ng tagumpay ng kanilang mga anak
(Rimm, 2009).
Maraming epekto ang isport sa
pag-aaral ng mga atleta, makabubuti man o nakakaabala. Ang pagiging kalahok sa
Special Program in Sports ay hindi madali at nangangailangan ito ng tamang
disiplina. Nararapat lamang na pag-aralan ang Akademik Performans ng mga
mag-aaral sa nasabing programa nang sa gayon ay magkaroon ng kaalaman ang ibang
mag-aaral na hindi madali at basta-basta ang buhay ng isang atleta.
2. Layunin ng Pag-aaral
Ang pamanahong papel na ito ay
isinagawa upang malaman ang Akademik Performans ng mga piling mag-aaral sa
Special Program in Sports ng Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union sa Taong
Panuruan 2014 -2015.
Sinasagot
nito ang mga sumusunod na katanungan:
Ø Anu-ano ang larong pampalakasan na nilalahukan
ng mga mag-aaral sa Special Program in Sports sa Pambansang Mataas na Paaralan
ng La Union?
Ø Ano ang mga
positibong epekto sa Akademikong Performans ng pagsali sa mga larong
pampalakasan ng mga mag-aaral sa Special Program in Sports ng Pambansang Mataas
na Paaralan ng La Union Taong Panuruan 2014 -2015?
Ø Ano ang mga
Negatibong epekto sa Akademikong Performans ng pagsali sa mga larong
pampalakasan ng mga mag-aaral sa Special Program in Sports ng Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union Taong
Panuruan 2014 -2015?
3. Kahalagahan ng Pag-aaral:
Ang pamanahong papel na ito ay tumatalakay sa Akademik
Performans ng mga mag–aaral sa Special Program in Sports ng Pambansang Mataas
na Paaralan ng La Union.
Layunin nitong makatulong sa mga sumusunod:
Ø Sa mga mag-aaral sa loob at labas ng
Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union, ito ay magiging gabay sa kanila
upang malaman ang ganap na sitwasyon sa pagiging isang atleta at estudyante.
Ø Sa mga
atletang mag-aaral, layunin ng pananaliksik na ito na ipaunawang mabuti ang
maaaring maidulot ng pagsali sa isports sa akademik performans.
Ø Sa mga guro
na siyang nagsisilbing magulang sa paaralan ng mga mag-aaral, magiging mahalaga
ito upang mabatid nila ang buhay ng isang mag-aaral na atleta at nang sila’y
makapagbigay ng payo upang hindi maapektuhan ng isports ang akademik performans
ng mga mag-aaral.
Ø Sa mga
mambabasa at mga mananaliksik sa hinaharap, magiging mabisang gabay ito upang
matugunan ang kanilang mga katanungan hinggil sa isyung ito.
4. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral:
Saklaw ng pamanahong papel na ito ang
Akademik Performans ng mga mag-aaral sa Special Program in Sports sa Pambansang
Mataas na Paaralan ng La Union sa Taong Panuruan 2014-2015.
Kumakatawan dito ang 30 piling
mag-aaral ng Special Program in Sports ng Pambansang Mataas na Paaralan ng La
Union sa Taong Panuruan 2014-2015. Tinatalakay lamang dito ang mga linalahukang
isports ng mga mag-aaral sa nasabing programa at mga positibo at negatibong
epekto ng kanilang pagsali sa mga pampalakasang aktibidad sa akademik
performans nila. Ang pananaliksik na ito ay isinagawa sa Pambansang Mataas na
Paaralan ng La Union.
5. Depinisyon ng mga Terminolohiya
Upang maging mas madali at ganap ang pagkakaintindi ng mga
mambabasa, minarapat ng mga mananaliksik na bigyan ng depinisyon ang mga
sumusunod na terminolohiya batay sa kung paano ginamit ang bawat isa sa
pamanahong papel na ito:
Paligsahan/Kompetisyon. Ito ay
tumutukoy sa isang patimpalak na kung
saan nangangailangan ng mataas na lebel ng pag-eensayo at may nagsusumikap
manalo.
Sportmanship.Isang magandang pag-uugali
sa isang laro. Nagaganap ang isang pagtanggap at pagrespeto sa kalaban at sa
resulta ng laro.
Akademik Performans.Sumusukat
sa kakayahan at abilidad ng bawat mag-aaral sa loob ng silid-aralan.
Akademiks. Ito ay parte ng kurikulum
at mga leksyon na tinututukan ng mga mag-aaral.
Isports. Ang mga laro o pampalakasan na
nangangailangan ng galing, pisikal at mental na lakas ng bawat indibidwal.
Kabanata II
Mga Kaugnay na Pag-aaral at Literatura
Dalawang mundo ang ginagalawan at inaasahang
pagtagumpayan ng isang estudyanteng atleta: ang mundo ng kompetisyon sa
kaniyang larangan at ang mundo sa loob ng silid-aralan. Tahanan para sa higit
400 estudyanteng manlalaro ang Unibersidad. Inaasahan mula sa kanila ang
parehong pagsisikap sa silid-aralan at husay sa paglalaro upang makapagbigay karangalan
sa kanilang paaralan (Luzano, 2008).
Ang
paaralan ay naglalaan ng oportunidad sa bawat bata upang mapaunlad ang mental,
pisikal at sosyal na potensyal nila nang sa gayon, sila ay maging aktibong miyembro
ng samahan na kinabibilangan nila. Ang gawaing ito ay isinasalin sa mga
programa sa pamamagitan ng mga aral o turo na pauunlarin sa bawat indibidwal
bilang kapasidad ng pisikal at sikolohikal na gawain na maaari nitong panangga
sa pagharap sa nagbabago at mapanghamong lipunan (Kirchner, 2005).
Sa kabilang
banda, ayon kay Guillermo (2015), hindi sapat ang katalinuhang dulot ng mga
leksyon kung hindi balanse at produktibo ang isang estudyante sa paraang
nararapat niyang maipamahagi at
mapaunlad ang kaniyang natatanging kakayahan at talento. Ang kaalaman na
kinabibilangan ng isang mag-aaral ay hindi lamang saklaw ng apat na sulok ng
silid kundi maging sa labas ng paaralan. Dito pumapasok ang usapin patungkol sa
mga paligsahan o ang tinatawag na “School Activities”.
Hindi lahat
sa atin ay alam ang kahalagahan ng palakasan. Halos lahat ng tao ay
naniniwalang ang mga laro ay isa lamang pisikal na aktibidad at karamihan ay
hindi alam kung mahalaga ba ito sa edukasyon. Sa katunayan, halos lahat ay
iniisip na ang isports ay isang distraksyon na siyang naglalayo sa atin sa mga
akademikong layunin at responsibilidad. Sa realidad, ang isport ay higit pa sa
pisikal na aktibidad na siyang kumukuha ng atensyon ng mga bata. Ito ay may
mahalagang katayuan sa edukasyon at sa pagpapaunlad ng kaalaman (Wilson, 2012).
Ayon kay
Rimm (2009), ang pakikilahok sa mga laro ay nagbibigay ng mga patnubay na maaaring
pangkalahatan sa silid aralan at habambuhay na tagumpay. Ang paglahok sa mga
mahirap na paligsahan sa isport sa paaralan ay nagtuturo sa mga bata sa
pag-andar sa isang mapagkumpitensyang lipunan. Ang ating lipunan ay
mapagkumpetensya, sa pagsali sa mga ganitong gawain ay naituturo sa mga anak
kung paano makipagsabayan sa kompetisyon at kung paano manalo at mawalan.
Nalalaman ng mga bata na ang pagkapanalo at pagkawala ay parehong pansamantala
at hindi maaaring magdulot ng kawalan ng pag-asa.
Ang
pakikilahok sa mga programang pampalakasan ay humihimok upang matuto ang isang
atleta ng mga patakaran, regulasyon at awtoridad. Bukod dito, ang bawat
miyembro rin ng isang koponan ay natututo kung paano maging mas responsable at
may pananagutan sa pagtulong sa bawat miyembro
sa mga pangangailangan kung saan ang grado ay nakataya. Nakatutulong din
ang pampalakasan na gawing magandang ehemplo ang bawat miyembrong kasapi dahil
sila ay nagiging tagahimok ng bawat isa tungo sa isang maayos na akademikong hangarin
(Wilson, 2012).
Ayon kay
Wilson (2012), pinapalakas ng isport ang kompiyansa sa sarili ng bawat
manlalaro. Kung ang isang tao ay mahusay sa isang bagay, paniguradong makakamit
niya rin ang kompiyansa sa iba pang larangan. Halimbawa, ang isang taong
magaling sa basketbol ay paniguradong may tiwala sa sarili na kaya niyang ipasa
ang pagsusulit. Ang katiyakan ay magdadala ng positibong resulta. Binanggit niya
rin na ang isport ay nakadaragdag ng kasiyahan. Ang mga tinatawag na “looner”
sa paaralan ay katamtaman lamang ang katayuan sa silid-aralan ngunit ng makakilala
sila ng mga kalaro – mga bagong kaibigan – sila ay unti-unting naging
komportable sa pakikipagkapwa-tao. At
bilang resulta rin, nagagawa na ng mga estudyante na pag-igihan ang kanilang
pag-aaral. Nakadaragdag din daw ito ng enerhiya at nakakapagpababa ng
depresyon. Ayon sa kanyang pag-aaral , nakakatulong ang mga pisikal na
aktibidad sa kalusugan ng mga tao at pagtaas ng kanilang enerhiya. Ito ay
nakakatulong din sa pagtaas ng endorphins
sa katawan kaya nagiging masaya at maganda ang kalagayan ng kalooban ng isang
tao. Ang kalagayan din na ito ay ang pinakamagandang patnubay sa pag-aaral. Sa
sikolohikal na pag-unlad naman, napag-alaman niya mula sa kanyang pag-aaral na
napapabilis ng motor skills ang
pagproseso ng utak ng isang atleta. Napapaunlad ang kanilang pag-iisip tuwing
sinasagawa nila ang kanilang pisikal na aktibidad. Ayon rin sa kanya, ang
pagsali ng isang mag-aaral sa mga laro ay pagbibigay ng oportunidad sa sarili
ng makitang lubusan ang mundo lalo na kung ang kompetisyon na sinalihan ay pang
internasyonal. Sa kompetisyon, nakakakilala sila ng mga bagong tao, sa kabilang
banda’y nakakakalap rin sila ng mga
kaalaman tungkol sa kanilang kultura, tradisyon, at pamumuhay.
Ayon kay
Eugenio (2014), sa pakikipaglaro natin sa labas ng ating bahay ay natututuhan
natin ang iba’t-ibang ugali na mayroon ang mga tao. Mayroon sa kanila ang
madaling maging kaibigan, mga batang matulungin, mga batang hindi nagsasawang
magturo sa atin ng maraming bagay na hindi pa natin alam. Mayroon din namang
mga kalarong ayaw tumanggap ng pagkatalo, kahit na sila ay mandaya pa ay
ipinipilit pa rin nila na sila ang tama. Sa mura pa lamang nating edad ay
nagkakaroon na tayo ng pagkakataon na maranasan ang iba’t-ibang ugali ng tao na
maaari nating makasalamuha sa ating paglaki. Ang mga pag-uugaling ito ay madadala
natin sa iba’t-ibang aspeto sa buhay, pati na rin sa ating performans sa
paaralan.
Dahil sa
mga Sports Program sa paaralan, maraming mga kabataan ang nadiskubre ang
kanilang mga sarili, na sila ay mas mahusay ng higit pa sa alam nila at sa
pinapangarap ng mga magulang nila dahil itinataya nila ang lahat para lamang sa
pag-eensayo sa mga inaakala nilang kahinaan nila (Rimm, 2009). Maraming mga
atleta ngayon ang inakalang hindi sila marunong maglaro, na sila’y lampa at
hindi kayang makipagsabayan sa kapasidad na nagagawa ng ibang tao. Ngunit ng
dahil sa programang ito, nadiskubre nilang may kakayahan pala sila, na may
ibubuga rin pala sila kahit paano.
Nais ng mga
guro at magulang ang kanilang mga estudyante’t anak na gawin nila ang mga bagay
na mahusay sila at nirerespeto sila sa kanilang mga pagsusumikap. Ang
karanasang manalo ng isang tropeo mula sa isang laro ay isang napakagandang
alaalang mababaon, makukuhanan ng larawan, maipagdiriwang kasama ang mga
kakampi sa laro at isang tropeong maiuuwi sa tahanan at maipagmamalaki ng mga
magulang. Ito’y nagpapakita na isa itong bunga ng pagsusumikap,
pakikipagpaligsahan, pagtutulungan ng grupo at isang ambisyong natupad - mga
pag-uugaling makatutulong upang magtagumpay din sa akademiko at buhay (Haydon, 2014).
Ang mga
aktibidad katulad ng isport ay interesado sa pagbibigay ng maraming positibong
oportunidad sa mga bata. Bagamat, may maibibigay pa rin itong problema.
Maraming magulang ang naniniwala na ang pakikilahok sa paligsahan ng kanilang
mga anak ay makakatulong sa paghubog ng isang magandang halimbawa ng pag-aaral
habang ang iba’y naniniwala na ang mga palaro ay isang hadlang sa pag-unlad ng
kanilang mga anak (Rimm, 2009).
Hindi
lingid sa nakararami na nakadikit na sa mga atleta ang impresyon na hindi nila kayang
dalhin ang galing nila sa kompetisyon sa loob ng silid-aralan. Tulad ng mga
ordinaryong mag-aaral, hindi mapalad ang lahat ng mga atletang magtagumpay sa
larangang akademiko (Luzano, 2008).
Ayon kay
Sibor sa pagbanggit ni Luzano (2008), bagamat hindi biro ang pagsabayin ang
pagiging estudyante at pagiging atleta, pumasok sila sa Unibersidad, una sa
lahat, bilang mga estudyante.
Ayon kay
Rimm(2009), ang paglahok sa isport ay nagiging sanhi ng mga problema sa mga
bata,higit sa lahat,kapag ito ay nagiging masyadong “marami ng magandang
bagay”. Ang paglahok sa mga laro ay pinaprayoridad na mas mahalaga kaysa
pag-aaral ng alinman sa turo ng mga magulang. Pagkatapos ng pag-eensayo, natutulog
o di kaya’y naglalaan na lang ng maraming oras sa panonood ng TV ang mga bata
at maliit na oras na lamang ang natitira upang bumuo ng akademikong kagalingan
o iba pang interes. Inaakala ng mga bata na maaari silang maging propesyonal na
atleta ng walang kasanayan at pagsasanay na kinakailangan o ng kompetisyon na
matugunan kaya sinasara nila ang pinto sa iba pang pagkakataon para sa kanilang
mga sarili katulad ng pag-aaral. Ang isports para sa kanila ay masaya, isang
balanseng paraan at hindi kumukuha ng higit sa buhay ng mga bata. Sila ay
naniniwalang may mahusay silang potensyal para sa paggawa ng mga kontribusyon
sa habambuhay na tagumpay kaya naisasantabi na nila ang pag-aaral. Ayon pa sa
kanya, ang isports ay tulad ng karamihan sa iba pang mga interes. Ito ay
nangingibabaw sa buhay ng mga atleta, pumipigil ito sa mga mag-aaral sa
pagtupad ng mas maraming mahalagang layunin. Dagdag pa niya’y hindi
kapani-paniwalang walang pinsalang maidudulot ang kompetisyon, hindi maiiwasan
na kahit pinakamahusay na atleta ay nagkaproblema sa karerang kanilang pinili.
Hindi
maaaring itanggi na may mangilan-ngilang atleta ang hindi kayang tumupad sa
kanilang mga responsibilidad bilang estudyante. Dalawang bagay daw umano ang
kadalasang nagiging problema ng ilan sa mga estudyanteng atleta: atendans at
performans. Ngunit ayon kay Antonio Tobias sa pagbanggit ni Luzano (2008),
disiplina lamang ang kailangan. Hindi pwedeng gawing dahilan ang isports sa
pag-aaral dahil una sa lahat, bahagi naman talaga ng pag-aaral ang isport.
Dagdag pa niya, dapat matutunan ng mga atleta ang tamang pakikiharap sa
kanilang mga gawain at responsibilidad bilang mga estudyante. Kung kailangan
nilang lumiban, dapat sabihin nila sa guro ng mas maaga at kung sakaling wala
sila sa klase, hindi dapat ipadama sa mga atletang ito na iba sila o di kaya’y
mas nakalalamang sila sa karamihan upang maiwasan ang showbiz complex na siyang nabubuong persepsyon ng ilan sa kanila.
Huwag natin silang tratuhin na parang isang bituin pero huwag din nating
sabihin na mahina sila. Sa usapin naman ng espesyal na pagtrato, kailangan man
nila ng kaunting konsiderasyon, hindi ito nangangahulugang humihingi sila ng
espesyal na pagtrato sa klase. Nararapat lamang rin na pagtuunan ng mga atleta
ang kanilang pag-aaral. Dapat hindi lang konsiderasyon kundi notes ang ibigay
ng guro sa mga atleta upang hindi bumagsak ang mga akademiks nila at ng may
matutuhan pa rin sila (Luzano, 2008).
Kabanata III
Disenyo at Paraan ng Pananaliksik
1. Disenyo ng Panaliksik
Ang pag–aaral na ito ay isinagawa
sa paraang deskriptiv. Pinakapangunahing layunin ng paggamit ng deskriptiv na
disenyo ng pananaliksik na ilarawan ang kapaligiran sa kasalukuyang pangyayari
at alamin ang sanhi ng partikular na kaganapan. Ang disenyong ito ay inuugnay
rin sa mga elemento ng pag–uunawa o kahalagahan ng paksang tinatalakay.
2. Mga Respondente
Ang mga napiling respondente sa
pananaliksik na ito ay tatlumpong (30) mag–aaral na nasa Special Program in
Sports sa Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union sa Taong Panuruan 2014–2015.
3. Instrumento ng Pananaliksik
Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa
pamamagitan ng pagsarvey. Ang mga mananaliksik ay naghanda ng
sarvey-kwestyoneyr na siyang ginamit sa pananaliksik bilang instrumento upang
makalap ang mga datos kaya nasuri ang assessment at ebalwasyon, abentahe at
disabentahe, at epekto sa Akademik Performans ng mga mag–aaral ng Special
Program in Sports na gawain ng mga respondente.
Ang mga mananaliksik ay nangalap
din ng mga impormasyon sa internet, libro at sa iba pang referens na maaaring
mapaghanguan.
4. Tritment ng mga Datos
Pag-tally at pagkuha lamang ng
porsyento ang ginawa ng mga mananaliksik sa pag–aaral na ito. Hindi sinuri ang
mga datos sa pamamagitan ng mataas at kompleks na istatistikal na pamamaraan sapagkat’t
ito’y panimulang pag–aaral lamang.
KABANATA IV
PRESENTASYON AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS
Natuklasan sa pag–aaral na ito ang mga sumusunod:
Inalam ang distribusyon ng mga respondente ayon sa mga nilahukan
nilang isport. Apatnapu’t pitong porsyento (47%) ang pumili sa kategoryang
“outdoor games”; apatnapu’t pitong porsyento (47%) ang sa “indoor games”;
tatlong porsyento (3%) ang sa “throwing games” at tatlong porsyento (3%) naman
sa “mind games”.
Pansinin ang kasunod na graf:
Hinggil naman sa anong
uri ng palaro sila napapabilang, apatnapu’t dalawang porsyento (42%) ang
sumagot ng Intramurals; dalawampu’t walong porsyento (28%) naman ang sa Palarong
Panlunsod; dalawampu’t walong porsyento
(28%) ang sa Palarong Panrehiyon at dalawang porsyento (2%)
naman ang sumagot ng Palarong Pambansa.
Pansinin ang kasunod na graf:
Hinggil sa dahilan ng pagsali sa isport, animnapu’t isang
porsyento (61%) ang nagsabing ito’y dahil sa scholarship; labin-dalawang
porsyento (12%) ang sa karagdagang puntos; dalawampu’t apat na porsyento (24%)
ang pumili ng libangan at tatlong porsyento (3%) ang sa pagiging popular sa
paaralan.
Graf 3
Sa aspeto naman kung ano ang madalas na naaapektuhan dahil sa
pagiging atleta, tatlumpu’t dalawang porsyento (32%) ang sumagot ng atendans;
tatlumpu’t dalawang porsyento (32%) muli sa paggawa ng mga asayment at
proyekto; labing – apat na porsyento (14%) ang sa pagrerebyu para sa mga
pagsusulit at dalawampu’t dalawang porsyento (22%) naman ang sa pakikinig ng
leksyon.
Sa 30 na respondente na sumagot kung ano ang estado ng kanilang
Akademik Performans bilang isang atleta, anim na porsyento (6%) ang sumagot na
sila ay bumabagsak dahil maliban sa laging wala sa klase ay wala pa silang
natututunan; labinlimang porsyento (15%) naman ang nagsabing mababa ang
kanilang marka dahil nahihirapang pagsabayin ang pag-aaral at paglalaro;
apatnapu’t walong porsyento (48%) ang nagsabing sakto lamang ang grado nila dahil
binibigyang konsiderasyon ang pagiging atleta nila at tatlumpu’t porsyento
(30%) naman ang nagsabing mataas ang marka nila dahil nababalanse nila ang oras nila sa akademik man o isport.
Pansinin ang kasunod na graf:
Hinggil sa
isinasagawang paraan upang makahabol sa mga leksyon sa klase, tatlumpu’t walong
porsyento (38%) ang lumalapit sa guro;(38%) tatlumpu’t walong porsyento rin ang
nagtatanong sa mga kaklase; labing-anim na porsyento (16%) naman ang
nagsasagawa ng sariling pananaliksik sa leksyon at walong porsyento (8%) naman ang nakikiusap sa kaklase na kung maaari’y gawan
siya ng notes.
Pansinin ang kasunod na graft:
Graft 6
Hinggil sa positibong
resulta ng pagsali sa Special Program in Sports, labinlimang porsyento (15%)
ang nagsabing sila ay nagiging determinado at aktibo sa mga ginagawa;
apatnapu’t limang porsyento (45%) ang nagkaroon ng lidership at isportmanship
sa bawat larong sinalihan at nakakilala ng mga bagong kaibigan; tatlumpu’t
dalawang punto limang porsyento (32.5%) ang nakapagbigay ng karangalan sa
sarili, paaralan at lahat ng sumusuporta at pitong punto limang porsyento
(7.5%) naman ang nagiging popular dahil sa mga karangalang nasungkit.
Pansinin ang kasunod na graf:
Sa negatibong epekto
naman ng pagsali sa mga isport bilang kabilang sa Special Program in Sports,
dalawampu’t tatlong porsyento (23%) ang wala nang panahong pumasok sa klase
dahil sa mga paghahanda at praktis kaya nagkakaroon ng mababang marka; tatlong
porsyento (3%) ang bumabagsak sa pagsusulit dahil hindi nakakarebyu dahil sa
ensayo; tatlumpu’t dalawang porsyento (32%) ang nawawalan ng pokus sa pag–aaral
at naaapektuhan ang Akademik Performans at apatnapu’t dalawang porsyento (42%)
ang nagkakaroon ng sakit o karamdaman dahil sa pagod.
Pansinin ang kasunod na graf:
Inalam din ang epekto
ng pagiging atleta sa pag–uugali sa loob ng silid–aralan, walong porsyento (8%)
ang pumili ng lumalaki ang ulo dahil sa kasikatan; dalawampu’t limang porsyento
(28%) ang tinatamad pumasok sa klase dahil alam namang exempted; dalawampu’t
limang porsyento (25%) ang nagiging mayabang at minamaliit ang mga kaklase
dahil sa Special Treatment sa kanya ng mga guro at apatnapu’t dalawang
porsyento (42%) naman ang wala ng interes sa leksyon at naka–pokus na lang sa
ensayo’t laro.
Pansinin ang kasunod na graf:
Graf 9
Sa aspeto naman ng
pag–aaral hinggil sa magandang pag-uugali na natutuhan nila sa pagiging atleta
at nailalapat nila sa kanilang pag–aaral, tatlumpu’t isang punto isang
porsyento (31.1%) ang sa pagiging determinado sa mga hamon sa loob ng silid–aralan
at hamon sa buhay; tatlumpu’t tatlong punto tatlong porsyento (33.3%) ang
natutong makiangkop sa mga guro at kaklase at sa iba pang tao sa paligid;
labing–isang punto isang porsyento (11.1%) ang nagiging mahusay sa paggawa ng
teknik at mga paraan at dalawampu’t apat punto limang porsyento(24.5%) ang
natutong tumanggap ng pagkabigo.
Pansinin ang kasunod na Graf:
Graf 10
KABANATA V
LAGOM, KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON
I.
Lagom
Ang
pag-aaral na ito ay isang pagtatangkang malaman ang Akademik Performans ng mga
piling mag-aaral ng Special Program in Sports sa Pambansang Mataas na Paaralan
ng La Union Taong Panuruan 2014–2015.
Gamit ang deskriptiv–analitik, ang mga
mananaliksik ay nagdisenyo ng sarvey–kwestyoneyr na pinasagutan sa tatlumpung
(30) respondente mula sa Special Program in Sports ng Pambansang Mataas na
Paaralan ng La Union sa Taong Panuruan 2014–2015.
II.
Kongklusyon
Batay sa inilahad na datos, ang mga
mananaliksik ay humantong sa sumusunod:
a.
Ang karaniwang laro na kinabibilangan ng mga mag–aaral
sa Special Program in Sports ay mga “Indoor Games” gaya ng basketbol, balibol,
badminton at table tennis, at “Outdoor Games” gaya ng sepak takraw, running, long
at high jump, fotbol at lawn tennis.
b.
Karamihan sa mga respondente ay sumagot na kaya sila sumali sa Special Program in
Sports ay para makakuha ng “Scholarship o benipisyo”.
c.
Hinggil naman sa negatibong epekto ng pagsali nila
sa mga paligsahan bilang kabilang sa Special Program in Sports, ang mga
respondente ay nagkakaroon ng sakit o karamdaman dahil sa pagod.
d.
Ang positibong resulta ng pagsali nila sa Special
Program in Sports ay ang pagkakaroon ng lidership at isportmanship sa bawat
larong sinasalihan at nakakakilala sila ng mga bagong kaibigan.
III. Rekomendasyon
Batay sa inilahad na mga kongklusyon, buong
kapakumbabang inilalatag ng mga mananaliksik ang mga sumusunod na
rekomendasyon:
a.
Sa mga nangangasiwa o administrado ng paaralan,
magbigay lamang ng mga larong kayang–kaya ng kalusugan ng mga manlalaro at mga
yaong hindi sila mapapahamak.
b.
Sa mga tagapayo ng mga atleta, mga treynor, at guro,
piliing mabuti ang mga estudyanteng isasalang sa laro. Bigyan rin nawa sila ng
sapat na oras na mapagtuunan ang kanilang pag–aaral. Huwag rin sana kayong
magsawang payuhan at gabayan sila sa kanilang akademik performans o sa kanilang
larangan ng laro.
c.
Sa mga magulang na walang sawang sumusuporta sa
kanilang mga anak, huwag sanang kalimutang payuhan ang mga anak tungkol sa
kanilang mga responsibilidad bilang mag–aaral at atleta.
d.
Sa mga mag–aaral, alaming mabuti ang kahinaan at
kalakasan. Huwag kalimutan na ang paglalaro ay may limitasyon at dapat i–prayoridad
pa rin ang pag–aaral. Balansehing mabuti ang oras sa paglalaro at pagkatuto.
e.
Sa mga susunod na mananaliksik, nakatulong man ang
pananaliksik na ito sa inyo, kayo’y magsagawa pa rin ng inyong karagdagang pag–aaral
at pananaliksik upang mas mapalawig ang kaalaman tungkol sa pag–aaral na ito at
upang mapagtibay ng lubusan ang mga
impormasyong natuklasan ng aming isinagawang pag-aaral.
LISTAHAN NG MGA SANGGUNIAN
Dumuk,
J.(2003). La Union National High School
Memoir; 1903-2003.
Dy,
T. A. et. (2008). Epekto ng Gawaing
Ekstra mula sa http:///www.freeonlinerearchpapers.com/epekto-ng-gawaing-ekstra
Eugenio,
A. (2014). Ang kahalagahan ng Sports.
Hinango noong ika-24 ng Nobyembre 2015 mula sa http:///pinoygazzetofficial.blogspot.com/2014/03-ang-kahalagahan-ng-isport-nial-eugenio.html
Guidelines on the utilization of
Support Fund to Secondary Schools with Special Programs in the Arts and Sports
for SY 2013-2014 mula sa http:///www.deped.gov.ph/orders?search_api_viewsfulltext=&page=4&f[o]=fieldclassification%3A38
Haydon,
A. (2014). The Importance of Sports mula sa http:///www.innovatemyschoolcom/industry-expert-articles/items/1063-the-importance-of-sports-in-education.html.
Kirchner,
G. (2008). Physical Education for
Elementary School Children. Brown Company Publishers.
Luzano,
K. (2008). Akademik vs. Atletics mula
sa http:///varsitarian.net/sports/academicsvsatheletics
Guillermo,
L. (2015). Epekto ng Ektra Curricular
Activity mula sa www.lovelyguillermobbc.blogspot.com
Reeve,
C. (w.p.). Libangan at Paligsahan mula
sa http:///www.christopherreeve.org>site>Libangan-at-Paligsahan
Rimm,
S. (2009). Paano makakatulong ang isport
sa iyong mga anak mula sa www.sylviarimm.com/article-sports
Katie,
W. (2012). The Rate of Sports in
Furthering Education mula sa http:///www.lisadunningmft.com./high_school_sports.html
APENDIKS A
Biodata ng Lider ng mga Mananaliksik
Pangalan: Carla Joy T. Flores
Nickname: Kelly
Kaarawan: Ika–1 ng Pebrero, 1999
Gulang: 17 taong gulang
Address: Barangay Puspus,Lungsod ng
San Fernando, La Union
Nagtapos sa: Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union (Regular
na klase)
Parangal: Best in Class
Deskripyon: Isang Honor Student. Mahilig
magbasa ng mga libro. Isang manunulat ng nobela at tula.
Pangalan: John Ken R. Francisco
Nickname: Ken
Kaarawan: Ika – 15 ng oktubre, 1997
Gulang: 18 taong gulang
Address: Barangay Parian, San
Fernando City,La Union
Nagtapos sa: MBC Lily of the Valley
– High School Department
Parangal: Class Valedictorian
(2014-2015)
Deskripsyon: Competitive at isang
leader. Magaling sumayaw, mag-exhibition at kumanta.
Pangalan: Joe Vincent T. Matro
Nickname: Joe o Vince
Kaarawan: Ika – 4 ng oktubre, 1999
Gulang: 17 na taon gulang
Address: Sengngat, Sudipen, La
Union
Nagtapos sa: Regional Science High
School for Region 1
Parangal: Most Puctual at Top
Performing Student in Academic
Excellence
Deskripsyon: Tahimik pero matalino.
Pangalan: Diether H. Salazar
Nickname: Diether
Kaarawan: Ika-13 ng Setyembre 1998
Gulang: 17
Address: Barangay Agtipal,
Bacnotan, La Union
Nagtapos sa: St. Anthony
Montessori, Bacnotan Campus
Parangal: Top Performing SSG
Officer Batch 2015
Deskripsyon: Isang aktibong mag–aaral,
mahilig sumayaw at umawit. Magaling rin siyang gumaya ng isang karakter. Isa
rin siyang magaling na ispiker sa Filipino.
Pangalan: Aniway S. Seb-at
Nickname: Annie
Kaarawan: Ika-27 ng Setyembre 1998
Gulang: 17 taong gulang
Address: Barangay Patiacan, Lungsod
ng Quirino, Ilocos Sur
Nagtapos sa: Mataas na Paaralan ng
Quirino
Parangal: Most Punctual at isa sa
mga active student leader
Deskripsyon: Mahilig Kumain,
Mahilig makinig ng musika at isang aktibong mag – aaral.
Pangalan: Kaye Tien I. Uson
Nickname: Kaye
Kaarawan: ika-11 ng Setyembre 1998
Gulang: 17 taong gulang
Address: Mangaldan, Pangasinan
Nagtapos sa: David National High
School – Mangaldan Pangasinan
Parangal: Best in Sport
Deskripsyon: Mahilig magbasa ng mga
libro, Magaling rin sa pagluluto ng mga Filipino Dishes at sa larangan ng
Isport.
APENDIKS
B
Enero
20, 2016
Ginang
Madeline O. Corpuz
Punong
Guro
Pambansang
Mataas na Paaralan ng La Union
Mahal
naming Punong Guro,
Isang
mainit na pagbati mula sa aming mga luwisyano!
Kami po ay
mga mag-aaral na nasa Unang Taon ng Kursong Bachelor in Secondary Education na
nagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa paksang “Akademik Performans ng mga mag-aaral sa Special Program in Sports ng
Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union Taong Panuruan 2014-2015” na isang
kahingian sa kursong Filipino 2.
Kaugnay
nito, maaari po ba naming mahingi ang iyong pagsang-ayon at patnubay na kami ay magsagawa
ng survey sa iyong mga mag-aaral na naging bahagi ng Special Program in Sports
Taoong Panuruan 2014-2015 upang makakalap ng mga impormasyong lubos na
makakatulong sa ikagaganda ng aming pananaliksik. Ang pagpayag niyo at ang
panahong inyong igagawad ay lubos na makakatulong sa amin.
Kalakip po
ng liham na ito ang mga tanong sa aming pananaliksik na aming ibibigay sa
inyong mga mag-aaral. Maraming salamat po at nawa’y makamit namin ang
positibong tugon ninyo kaugnay ng kahilingang ito.
Lubos na gumagalang,
Carla Joy
Flores
Lider ng Grupo
Binigyang pansin ni :
G. William P.
Nucasa
Instruktor, Filipino II
APENDIKS
C
Mahal naming respondente,
Pagbati!
Kami
ay mga mag-aaral ng Filipino 2 sa Kolehiyo ng San Luis na kasalukuyang gumagawa
ng isang pag-aaral hinggil sa Akademik
Performans ng mga Piling Mag-aaral sa Special Program in Sports sa Pambansang Mataas
na Paaralan ng La Union Taong Panuruan 2014-2015.
Kaugnay nito, naghanda kami ng kwestyoner
upang makapangalap ng datos na kailangan namin sa aming pananaliksik.
Mangyaring pakisagutan nang buong
katapatan ang sumusunod na aytem. Tinitiyak naming maging konfidensyal na
impormasyon ang anumang tugon namin sa inyo.
Maraming
Salamat!
-
Mga
Mananaliksik
________________________________________________________________
Akademik
Performans ng mga mag-aaral ng Special Program in Sports ng Pambansang Mataas
Paaralan ng La Union Taong Panuruan 2014-2015
Pangalan:_____________________ Taon & Seksyon:____________
Direkyon: Lagyan ng tsek (Ö) ang kahon na tumutugon sa
iyong sagot. Maaaring pumili ng higit sa isa.
1.
Alin / Alin – Alin sa mga sumunsunod a ng
nilalahukan mong ga isports?
Games outdoor (high jump, long jump, sepak
takraw, football, lawn Tennis, baseball, running, atbp.)
Indoor
games (basketball, volleyball, badminton, boxing, taekwondo, table tennis,
atbp.)
Throwing
Games (Shotput, discuss throw, javelin throw, atbp.)
Board Games
(Chess, scrabble, game of the general, atbp.)
2.
Ano / Ano – Ano ang madalas na naapektuhan sa
paglalaro mo ng isport?
Pagpasok sa
silid – aralan/attendance
Paggawa ng
mga asayment at proyekto
Pagrerebyu
para sa isang pagsusulit
Lahat ng
nabanggit
3.
Ano / Ano – Ano ang mga dahilan mo sa pagsali ng
isport sa iyong paaralan?
Para
makakuha ng scholarship o benepisyo
Para may
karagdagang puntos sa guro dahil ika’y atleta
Para may
mapaglibangan o pampalipas ng oras
Upang
maging kilala o popular sa paaralan
4.
Ano / Ano – Anong uri palaro ka nagiging kabilang?
Intramurals
Palarong
Panlunsod
Palarong
Panrelihiyon
Palarong
Pambansa
5.
Ano / Ano – Ano ang iyong kalimitang dahilan sa
hindi pagpasok sa iyong silid – aralan?
Dahil may
pag-eensayo at paghahanda sa darating na kompetisyon o aktibidad sa paaralan.
Komplikado
ang schedule
Tinatamad o
nawawalan ng gana pumasok sa klase dahil pagod sa pag- eensayo.
Nahuhuli sa
klase dahil sa mga praktis at miting kaya di na pumapasok pa sa silid – aralan.
6.
Ano/ Anu - Ano ang iyong isinasagawa upang makahabol
ka sa mga leksyon sa klase?
Lumalapit
sa guro
Nagtatanong
sa mga klase
Nagsasagawa
ng sariling pananaliksik tungkol sa leksyon.
Lahat ng
nabanggit
7.
Ano/ Anu – Ano ang positibong resulta sa iyong
pagsali sa Special Program in Sports?
Naging
determinado at aktibo sa mga ginagawa.
Nagkaroon
ng leadership at sportsmanship sa bawat larong sinasalihan at nakakakilala ng
mga bagong kaibigan.
Nakapagbigay
karangalan saating sarili, paaralan at lahat ng sumusporta.
Naging
Popular sa lahat ng karangalan
8.
Ano/ Anu – Ano ang negatibong epekto sa pagsali ng
isport sa Special Program in Sports
Wala nang
panahong pumasok sa klase dahil sa mga paghahanda at praktis kaya nagkakaroon
ng mababang marka.
Bumabaksak
sa pagsusulit dahil hindi nakapagrerebyu dahil sa mga ensayo.
Nawawalan
ng pokus sa pag-aaral at naapektuhan ang akademik Performans.
Nagkakaroon
ng sakit o karamdaman dahil sa pagod.
9.
Ano/ Anu – Ano ang negatibong epekto ng iyong
pagiging atleta sa pag-uugali mo sa loob ng silid – aralan?
Lumalaki
ang ulo dahil sa kasikatan.
Tinatamad
pumasok sa klase dahil alam naming exemted.
Nagiging
mayabang at minamaliit ang mga kaklase dahil may Special Treatment sa kanya ang
mga guro.
Lahat ng
Nabanggit
10.
Bilang isang
mag-aaral na kabilang sa Special Program in Sports, Anong magandang pag-uugali
ang natutuhan mo sa pagiging isang atleta na nailalapat mo sa iyong pag-aaral?
Mahusay
gumawa ng teknik o paraan
Marunong
tumanggap ng pagkabigo
Marunong
makiangkop sa mga guro, kaklase at sa iba pang tao sa paligid (Pakikipagkapwa –
tao.
Pagiging
determinado sa mga hamon sa loob ng silid – aralan at sa mga hamon ng tunay sa
buhay.
APENDIKS
D
Ebolusyon
ng Pamagat ng Pananaliksik
1.
Kamalayan at pagtugon ng mga estudyante ng
Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union sa Palatuntunan ng Disiplina.
2.
Sikolohikal na epekto ng mga gadgets at paggamit ng
internet sa mga estudyante ng hayskul sa kolehiyo ng San Luis.
3.
Pagtuturo ng Kursong Katutubong Wika ng mga Ilokano
sa mga mag-aaral sa unang baitang sa Mababang Paaralan ng Timog Sentral ng San
Fernando, La Union.
4.
Akademik Performans ng mga mag-aaral ng Special
Program in Sports sa Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union Taong Panuruan
2014 – 2015
5.
Akademik Performans ng mga piling mag-aaral ng
Special Program in Sports sa Pambansang Mataas na Paaralan ng La Union Taong
Panuruan 2014 – 2015
Hi Mr.Francisco.nais ko po sanang huminge ng pahintulot saiyo.Kung pwedeng gamitin ko ang iyong pamanahong papel sa aming pananaliksik na gagawin.. Hihintayin ko po ang iyong tugon.Salamat po
ReplyDeleteHi Mr.Francisco.nais ko po sanang huminge ng pahintulot saiyo.Kung pwedeng gamitin ko ang iyong pamanahong papel sa aming pananaliksik na gagawin.. Hihintayin ko po ang iyong tugon.Salamat po
ReplyDeleteHi Mr.Francisco.nais ko po sanang huminge ng pahintulot saiyo.Kung pwedeng gamitin ko ang iyong pamanahong papel sa aming pananaliksik na gagawin.. Hihintayin ko po ang iyong tugon.Salamat po
ReplyDeleteNais ko rin pong hinginn ang inyong pahintulot kung maaari ko ding magamit ang inyong pamanahong papelpara sa aking pananaliksik..
ReplyDeletenais ko pong sana na hingiin ang inyong pahintulot na gamitin ang inyong pamanahong papel para po sa aming pananaliksik naway pumayag po kayo salamat po
ReplyDeletemagandang bati po sa inyo nais ko po sanang humingi ng pahintulot na gamitin ang inyong pamanahong papel para po sa aming pananaliksik sanay payagan nyo po ako maraming salamat... -Peter
ReplyDeleteMagandang araw po! Nais ko lamang po huminge ng inyong pahintulot na kung mamari po bang magamit ang inyong pamanahong papel sa aming isanasagawang pananaliksik makakaasa po kayong ito ay gagamitin lamang po namin sa aming isinasagawang pag-aaral.Salamat po!:-)
ReplyDeletemagandang araw po . nais ko pong humingi ng pahintulot mula sa iyo na kung maari ko po magamit ang iyong pananaliksik para sa ginagawa po naming pananaliksik ngayon. alam ko po na makakatulong po ito ng malaki sa aming pagaaral. makakaasa po kayo na gagamitin lamang namin ito sa aming pagaaral. maraming salamat po- Diorella Vitug
ReplyDeleteNais ko rin pong hinginn ang inyong pahintulot kung maaari ko ding magamit ang inyong pamanahong papelpara sa aking pananaliksik..
ReplyDeleteNais ko ong hiramin itong pananaliksik nyo
ReplyDeleteMagandang Gabi po!Mr.Francisco nais lang po sana naming gamitin ang iyong gawa para sa aming thesis sapagkat napaka ganda po ng inyong gawa Maraming Salamat po!
ReplyDeleteMagandang araw po nais ko po sanang hingin ang inyong pahintulot na maging batayan po namin ang inyong pamanahong papel para sa aming gagawing pamanahong papel
ReplyDeleteGd evenin po owedi ko pa ba makuha ang pamanahong papel sa inyo para sa thesis aa Filipino
ReplyDeleteMagandang Gabi po!Mr.Francisco nais lang po sana naming gamitin ang iyong gawa para sa aming thesis sapagkat napaka ganda po ng inyong gawa Maraming Salamat po
ReplyDeleteMagandang araw po Mr.Francisco, nais ko po sanang gamitin ang iyong pananaliksik para sa banyagang pag aaral sa aming thesis. Maraming salamat po ulit Sir.
ReplyDeleteMagandang araw po ginoong Francisco, nais ko po sanang hingin ang iyong pahintulot na ang iyong ginawang pamanahong papel ay aking gagawing basehan sa gagawin kong pananaliksik.
ReplyDeletemagandang tanghali po ginoong francisco nais ko pong humingi ng pahintulot upang kumuha ng ilang impormasyon sa inyong pananaliksik
ReplyDeleteMagandang gabi po Ginoong Francisco, nais ko po sanang gamitin ang iyong pamanahong papel para sa aking pananaliksik.
ReplyDeleteMaraming salamat po.
Magandang araw sa iyo Ginoo. Nais sana naming gamitin ang inyong papel para sa aming pananaliksik. Salamat !
ReplyDeleteMagandang araw po Ginoong Francisco, nais sana naming gamitin ang iyong papel para sa aming pananaliksik.
ReplyDeleteMaraming salamat po.😊
Magandang araw po Ginoong Francisco, nais ko po sanang ipaalam na gamitin ang iyong papel para sa aming pananaliksik.
ReplyDeleteMaraming salamat po.
Magandang araw po Gino, naka kopo mag paalam at vitamin ang inyong papel para sa among pananaliksik, maraming salamat po
ReplyDelete